حجهالاسلام و المسلمين عليرضا اسلاميان در سال 1372 هجري قمري در قم و در ميان خانوادهاي متدين و دلباخته خاندان پاك پيامبر اسلام(ص) چشم به جهان گشود. پدرش از كسبه شهر قم و از ارادتمندان به علما و مجتهدان اين شهر عالمپرور بود كه از راه چيني و بلورفروشي روزگار ميگذرانيد.
دوران تحصيل
حجهالاسلام والمسلمين اسلاميان تحصيلات دبستاني خود را در مدرسه محمديه قم به پايان رسانيد. سپس به سفارش پدر، به نزد دايي خود كه از فضلاي حوزه علميه قم بود، رفت و دروس حوزوي را نزد او آغاز كرد. پس از او خدمت چند استاد ديگر در زمينه ادبيات عرب مشرّف شد، ضمن اينكه روابط علمي خود را با دايي خود قطع نكرد. پس از اتمام بخشي از دروس دوره مقدمات به مدرسه علميه حقاني رفت، مدرسه علميه حقاني در آن روزگار از مدارس مهمّ حوزه علميه قم به شمار ميآمد كه با روشي جديد به آموزش دروس حوزوي همت گماشته بود. در اين مدرسه كه مسؤول آن شهيد آيتالله قدوسي(ره) بود، علاوه بر دروس حوزوي، دروسي كه هر طلبه در امور تبليغي خود بدان نياز داشت، آموزش داده ميشد، از جمله زبان انگليسي، ادبيات فارسي و...
حجهالاسلام و المسلمين اسلاميان در آن مدرسه، دروس مقدمات را پي گرفت و سپس دروس دوره سطح را در آنجا به اتمام رسانيد و به درس خارج عالمان و استادان مشهور دوره خود راه يافت و سالها از محضر آنان بهرهمند شد، ضمن اينكه در طي اين سالها در دروس اخلاق نيز شركت جدّي داشت تا همواره علم خود را با عمل توام سازد.
استادان و دوستان
حجهالاسلام و المسلمين اسلاميان در ساليان تحصيل خود به محضر استادان بسياري راه يافت. او كه دروس جامعالمقدمات و سيوطي را نزد دايي خود و حجج اسلام علي طيّبي و صديقيان فرا گرفته بود در درس مغني حجهالاسلام و المسلمين فياضي يزدي قمي و درس معاني و بيان آيتالله خزعلي و آيتالله گرامي شركت كرد. او اصول فقه را نزد حضرات آيات خزعلي، جنتي و استادي، معالم الاصول را نزد استادان تقوي اشتهاردي، و شرح لمعه را نزد حضرات آيات حرمپناهي، گرامي، محمدي گيلاني، مظاهري، مصلحي اراكي، طاهري خرمآبادي، فاضلي اشتهاردي، شهيد قدوسي و شهيد سلطاني اشتهاردي آموخت و در درس رسائل حضرات آيات محمدي گيلاني، صانعي، آذري و درس مكاسب حضرات آيات خزعلي و احمدي ميانجي حاضر شد. بخشي از كفآيه الاصول را نيز نزد آيتالله صانعي و تفسير را نزد آيتالله مصباح يزدي فرا گرفت، ضمن اينكه در طي اين سالها، دروسي همچون ادبيات فارسي، املاء و انشاء و زبان انگليسي را نيز آموخته بود. او با پايان يافتن دوره سطح به درس خارج آيتالله العظمي شيخ كاظم تبريزي(ره)، آيتالله العظمي سيد محمدرضا گلپايگاني(ره)، آيتالله العظمي شيخ مرتضي حائري(ره)، آيتالله العظمي وحيد خراساني، آيهالله العظمي شيخ جواد تبريزي و آيهالله شاهآبادي رفت و سالها از خرمن دانش و معرفت آنان خوشه چيد. در بخش فلسفه نيز از محضر آيات عظام جوادي آملي، مؤمن قمي، اميني و صدر بهره برد. او در سالهاي تحصيل خود با فضلا و عالمان بسياري رابطه دوستي داشت كه از جمله آنان ميتوان از حجج اسلام آقايان شبزندهدار، عندليب، علي مؤمن و محمود رجبي نام برد.
فعاليتهاي علمي و فرهنگي
حجهالاسلام و المسلمين اسلاميان در سالهاي مختلف زندگي خود فعاليتهاي علمي و فرهنگي بسياري را به انجام رسانده است كه از جمله آنها شركت در مجمع الفقه است كه در آن به تأليف رسالهها و نوشتههاي گوناگون فقهي پرداخته ميشود. وي در طول سالهاي تحصيل و پس از آن به مناطق گوناگوني سفر نموده و به تبليغ عقايد شيعه پرداخته است كه از جمله آنها ميتوان به سفر او به شهر مهران و درهشهر در سالهاي نخستين پيروزي انقلاب اسلامي اشاره كرد. همچنين وي مدتي در دفتر امام(ره) به بررسي نامههاي رسيده و اقدام مقتضي آن ميپرداخته است.
فعاليتهاي سياسي
حجهالاسلام و المسلمين اسلاميان در طول سالهاي رژيم طاغوت و پس از آن، همواره چون مردم ايران اسلامي، زندگي توام با مبارزه را طي نموده است. از فعاليتهاي سياسي وي در زمان رژيم شاه ميتوان به افشاگريهاي او اشاره كرد كه در سال 1351 به مدت دو ماه به زندان افتاد.